Tapuda Gerçek Değerin Düşük Gösterilmesi: Cezalar ve Yasal Sorumluluklar

Tapuda Değerin Düşük Gösterilmesi Nedir?
Tapuda gayrimenkul satışında gerçek satış değerinin düşük gösterilmesi, alıcı ve satıcının ödeyeceği tapu harcını azaltmak amacıyla yapılan bir uygulamadır. Ancak bu durum, yasal sonuçlar ve ağır cezalar doğurabilir.

Eksik Ödenen Harç ve Ceza Hesaplamaları
Gayrimenkul satışında gerçek değer tespit edilirse, eksik ödenen tapu harcı ve cezalar şu şekilde hesaplanır:

• Eksik Ödenen Tapu Harcı: Gerçek satış değeri ile tapuda gösterilen değer arasındaki fark üzerinden hesaplanır.
• Vergi Ziyaı Cezası: Eksik ödenen tapu harcının %25’i kadar ceza uygulanır.
• Faizler: Eksik harç ve ceza tutarlarına faiz eklenir.

📌 Örnek Hesaplama:

• Tapuda gösterilen değer: 1 milyon TL
• Gerçek satış değeri: 6 milyon TL
• Eksik değer: 5 milyon TL
• Eksik tapu harcı: 200 bin TL (5 milyon TL x %4)
• Vergi ziyaı cezası: 50 bin TL (200 bin TL x %25)
• Toplam ödeme: 250 bin TL + faiz

Alıcı ve Satıcının Ortak Sorumluluğu
Tapu harcının genelde alıcı tarafından ödenmesine rağmen, yasal olarak hem alıcı hem de satıcı bu ödemeden sorumludur. Bu nedenle tespit edilen eksik harç ve ceza, her iki tarafa da uygulanabilir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi İlişkisi
Gerçek değer düşük gösterilirse yalnızca tapu harcı değil, gayrimenkul satışından elde edilen gelir üzerinden gelir vergisi veya şirketler için kurumlar vergisi de yeniden hesaplanır.

• Gelir Vergisi: Gerçek satış değeri ile alım değeri arasındaki fark üzerinden hesaplanır.
• Kurumlar Vergisi: Şirketler için aynı durum geçerlidir.
• Vergi Ziyaı Cezası: Eksik ödenen verginin 1 katı kadar ceza uygulanır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Gerçek Değer Beyanı: Tapu işlemlerinde gerçek satış değerinin beyan edilmesi hem yasal hem de mali açıdan önemlidir.
• Sorumluluk Paylaşımı: Alıcı ve satıcı, işlemleri şeffaf bir şekilde yaparak olası cezalardan kaçınmalıdır.
• Uzman Desteği: Gayrimenkul alım satımı sırasında bir mali müşavir veya hukuk danışmanından destek almak, işlemleri sorunsuz şekilde tamamlamaya yardımcı olur.

Sonuç
Tapuda gerçek değerin düşük gösterilmesi, kısa vadede tasarruf sağlıyor gibi görünse de uzun vadede yüksek maliyetlere ve ağır cezalara yol açabilir. Yasalara uygun hareket ederek olası sorunların önüne geçmek, alıcı ve satıcıların haklarını koruyacaktır.